Bộ Ngoại giao: Vẫn còn sai và sót

Nguyễn Văn Tuấn

Sáng nay đọc tin thấy rất phấn khởi, vì Việt Nam Phản đối Trung Quốc cấm đánh bắt cá ở Biển Đông. Nhưng khi tìm trong website của Bộ Ngoại giao (phần tiếng Anh và tiếng Việt), tôi không thấy tuyên bố đó!  Thế là thế nào?  Đọc kĩ những bản tin trong website, tôi thấy Bộ Ngoại giao đã sửa cách viết tên nước thành “Viet Nam” và cách viết ngày cũng chuẩn hơn. Hoan hô các bác trong Bộ Ngoại giao!  Nhưng rất tiếc là vẫn còn khá nhiều sai sót về tiếng Anh …

Trước hết là sót

Hôm thứ Sáu (13/5), Thông tấn xã Việt Nam đưa tin Người phát ngôn Bộ Ngoại giao (BNG)  Phản đối Trung Quốc cấm đánh bắt tại Biển Đông (TTXVN).  Thế là lần đầu tiên, Việt Nam phản đối chính sách đơn phương và vô lí của Trung Quốc.  Trong lòng thấy vừa mừng, vừa … hãnh diện.  Nhưng để chắc ăn, tôi thừ vào website của BNG  xem bản phát ngôn nói gì, thì lại thất vọng.

Thất vọng là vì không có bản tin đó trên website của BNG.  Trang đầu của BNG (xem dưới đây) chỉ đăng những tin về viêc chia buồn với chính phủ Tây Ban Nha về trận động đất vừa qua, về chuyện Việt Nam và Trung Quốc kiểm tra lại hiệp ước biên giới, tăng cường  hợp tác với Ái Nhĩ Lan, v.v.  Hoàn toàn không có bản tin phản đối Trung Quốc.

Thế còn bản tin tiếng Việt?  Cũng không có bản tin nào phản đối chính sách cấm đánh cá của Trung Quốc (xem hình dưới đây).

Nên nhớ rằng bản tin của TTXVN ra ngày thứ 13/5, và những hình trên được chụp lại vào ngày 14/5.  Do đó, không thể nói rằng chậm trễ đưa tin được.  Vả lại, TTXVN chắc cũng lấy tin từ BNG mà thôi.  Rất khó giải thích tại sao BNG lại không đăng nguyên văn bản của Người phát ngôn cho thế giới biết.  Chúng ta đang cần tranh thủ, vận động thế giới trong việc bảo vệ chủ quyền và quyền lợi quốc gia, tôi nghĩ cần phải kịp thời đăng những tin “nóng” và có liên quan.

Tôi nghĩ mình có chính nghĩa và làm đúng thì tại sao phải tránh né vấn đề.  Sợ hãi chăng? Việt Nam đã từng đánh Tàu cả ngàn năm, thì giả thuyết sợ hãi khó có cơ sở. Chẳng biết giải thích thế nào.

và đến sai …

Trong một bài trước, tôi có chỉ ra vài bất cập về tiếng Anh trong website của BNG.  Hôm nay, ghé thăm trang nhà của Bộ thì thấy những bất cập về cách viết tên nước, ngày tháng, này nọ, v.v. đã được sửa lại.  Bây giờ chúng ta thấy “Viet Nam” đàng hoàng rồi, chứ không còn tùy tiện kiểu “Viet nam”, “VN”, “Vietnam”, “Viet Nam” nữa.  Hoan hô các bác trong Bộ Ngoại giao!

Nhưng đọc lại một lần nữa thì tôi vẫn thấy có quá nhiều lỗi tiếng Anh đáng lẽ không có trong trang nhà.  Những lỗi này xuất hiện ngay trên trang đầu.  Xin chỉ ra vài sai sót cụ thể như sau:

Sai chính tả.  Đó là bản tin ngày 12/5/2011, với tựa đề “Ministry Of Foreign Affairs’ Spokesperson Mrs. Nguyen Phuong Nga answers questions at the regular press coference on 12th May 2011”.  Xin nhắc các bác là “conference” chứ không phải “coference” nhé.  Cái lỗi này chắc chắn là tại cậu đánh máy. 🙂

Sai văn phạm. Một trong những lỗi kinh điển và “mãn tính” về tiếng Anh của website là dùng mạo từ sai.  Chẳng hạn như bản tin này "Announcement on the Regular Press Conferences of Foreign Ministry’s Spokesperson in May 2011 10-05-2011 ", mạo từ the đáng lẽ không có trong bản tin.  Đọc xong tựa đề, với mạo từ the, người ta phải hỏi “conference nào ?”   Còn nhiều chỗ khác nữa, không thể kể ra hết ở đây.  Nên xem lại cách dùng mạo từ cho đúng và chuẩn mực.  Hơi khó, nhưng nếu có cố gắng thì sẽ hoàn thiện thôi.

Thừa chữ.  Một bản tin nói rằng Việt Nam lên án hành động khủng bố (chắc là nhắm đến Chú Sam), website viết như sau: “Viet Nam objects terrorism and condemns terrorist activities under any form”.  Tôi nghĩ đã nói terrorism (khủng bố) là đã nói đến chủ nghĩa, chính sách, và hành động rồi, đâu cần nói đến terrorist activities làm gì.  Nếu tôi là người viết bản tin, tôi sẽ sửa lại ngắn gọn hơn, như Viet Nam condemns terrorist attacks in Pakistan là đủ.  Hay ngại quá :-), thì bỏ chữ Pakistan ra.

Thật ra, đọc bản tin phản ứng về việc Mĩ chỉ trích Việt Nan (xem dưới đây), tôi thấy cách viết rất luộm thuộm.  Chẳng hạn như câu đầu tiên “In response to question from the media regarding Viet Nam’s reaction to comments on human rights in Viet Nam ..” nó buồn cười thế nào ấy.  Đoạn đầu đã nói là trả lời (in response), rổi chỉ vài chữ sau đó lại thấy phản ứng (reaction), mà hai chữ này trong văn cảnh có cùng ý nghĩa.  Tại sao lại viết lòng vòng như thế?  Còn mấy câu sau đó thì đầy rẫy sai sót về cách diễn tả tiếng Anh (như provided for in the Constitution, . In recent years, Viet Nam has earned many great achievements in protecting human rights in all civil, political, economic, social and cultural aspects).  Có lẽ người viết chỉ dịch từ tiếng Việt sang tiếng Anh, nên đọc bản tuyên bố này thấy rất thiếu chuẩn mực tiếng Anh.

Tôi nghĩ BNG nên quảng cáo tìm người chuyên biên tập tiếng Anh để không mắc phải những sai sót như thế này trong tương lai.

N. V. T.

Vietnamese citizens enjoy fundamental freedoms in law and in practice.

In response to question from the media regarding Viet Nam’s reaction to comments on human rights in Viet Nam as mentioned in the 2010 human rights reports released by the US State Department and the British Foreign and Commonwealth Office and the recent statement by the Head of the Delegation of the European Union in Viet Nam, Foreign Ministry Spokesperson Nguyen Phuong Nga stated:

In Viet Nam, fundamental freedoms of citizens are specifically provided for in the Constitution and other legal documents and guaranteed in practice. In recent years, Viet Nam has earned many great achievements in protecting human rights in all civil, political, economic, social and cultural aspects, which are recognized by the international community. The Vietnamese people take full and active part in all aspects of social life. That human rights are guaranteed and promoted is an important factor that creates societal consensus, leading to the successful course of reform in Viet Nam.

In any country, violations of law must be dealt with. Viet Nam is a law-governed state and violations of law in Viet Nam therefore must be dealt with in light of laws and in line with the provisions of international law, including the International Covenant on civil and political rights.

In the spirit of cooperation and the principle of equality and mutual respect, Viet Nam has joined in dialogue with different partners, including the United States, Britain and the European Union on issues of mutual concern.

It is regretably however that the US State Department, the British Foreign and Commonweath Office, the European Union mission in Viet Nam and a number of organizations have produced biased comments, which base on false information that fails to accurately reflect the situation in Viet Nam, and also comments that interfere in the internal affairs of Viet Nam. /.

Nguồn: mofa.gov.vn