Hàng xóm kỳ lạ và liên minh chân vạc

Lê Vĩnh Trương

Tàu ngư chính 311 của Trung Quốc tham gia phá cáp thăm dò địa chấn của tàu Viking II thuộc Petro Việt Nam ngày 9.6.2011 tại thềm lục địa Việt Nam Ảnh: tư liệu

LTS: Trong vòng hơn hai tuần lễ, tàu Trung Quốc đã hai lần có những hành động vi phạm nghiêm trọng chủ quyền lãnh hải của Việt Nam. Hành động có tính hệ thống này cho thấy rõ ràng mục tiêu biến yêu sách ngang ngược “đường lưỡi bò” trên khu vực Biển Đông thành hiện thực của Trung Quốc. Tác giả Lê Vĩnh Trương, từ góc nhìn liên hệ với lịch sử, đưa ra một vài suy nghĩ trước các hành động trên của Trung Quốc và đối sách nên có của Việt Nam.

SGTT.VN – Trong lịch sử đối đầu với Trung Quốc, Việt Nam chưa hề có bên thứ ba nào giúp sức mà trái lại, Trung Quốc đã từng có các bên thứ ba giúp sức trong một số cuộc chiến với Việt Nam như cuộc chiến thời Lý năm 1076, Quách Quỳ và Triệu Tiết đánh từ phía bắc xuống và hẹn Chiêm Thành, Chân Lạp đánh từ phía nam lên. Còn gần đây, các bên thứ ba thường cũng là bên xử lý quan hệ Trung Quốc – Việt Nam trên cơ sở lợi ích của họ.

Theo học giả địa chính trị Samuel P. Huntington thì trong tương lai, nếu xảy ra những cuộc xung đột lớn thì đó sẽ là những cuộc xung đột giữa các nền văn minh như Hồi giáo, Hindu, Nhật Bản, Mỹ Latinh, Khổng giáo… Ông này xếp Việt Nam vào nền văn minh Khổng giáo, cùng với Trung Quốc. Tuy vậy, trong một tác phẩm của mình, ông lại tiên đoán quân đội Trung Quốc sẽ xâm chiếm Việt Nam (theo The clash of civilization and remaking of world order, Touchstone, 1996, trang 313).

Một đề nghị đáng chú ý về chính sách ngoại giao mới của Mỹ

Đoàn Hưng Quốc

Tạp chí The National Interest số tháng 2 năm 2011 đăng một bài phê bình khắc khe về chính sách ngoại giao của Mỹ từ năm 1993 đến nay dưới thời ba tổng thống Clinton, Bush và Obama – dài 17 trang với tựa đề “Imperial by design”[1] của giáo sư John J. Mearsheimer[2] thuộc Đại học Chicago; đồng thời phác họa chiến lược mới tạm dịch là Phòng thủ từ xa (Offshore Balancing)[3] trong đó đưa ra một liên minh gồm Việt – Ấn – Nhật – Nga – Nam Hàn – Singapore nhằm ngăn chận sự bành trướng của Trung Quốc.

Trước hết xin có lời giới thiệu về giáo sư Mearsheimer: ông là một trong bốn học giả và nhà báo hiện có nhiều ảnh hưởng lên quan điểm ngoại giao của Mỹ [4]. Người viết sẽ có dịp trình bày những suy nghĩ của từng người vào một dịp khác, nhưng đặc điểm của giáo sư Mearsheimer là thế giới quan của ông đặt nặng trên cơ sở tranh chấp quyền lực và tương quan lực lượng giữa các siêu cường[5] hơn là do các động cơ khác như xung khắc văn hoá [6], trào lưu dân chủ [7] hay toàn cầu hoá [8].

Nguyên nhân Trung Quốc gây hấn với Việt Nam

Nam Hoàng (theo Fox News, Csmonitor)

Hôm 16/5 Tổng Tham mưu trưởng Quân Giải phóng nhân dân Trung Quốc Trần Bỉnh Đức đã thăm Mỹ trong 8 ngày, đây lại là chuyến thăm Mỹ lịch sử của Tổng Tham mưu trưởng Quân Giải phóng nhân dân Trung Quốc sau 7 năm.

Tình hình Biển Đông diễn biến phức tạp sau vụ 3 tàu Hải giám của Trung Quốc quấy nhiễu và tiếp đó là việc Hải quân Trung Quốc uy hiếp tàu cá của ngư dân Việt Nam. Sự viện diễn ra tại vùng biển thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam.

Sau sự kiện tàu hải giám Trung Quốc cố tình cắt cáp thăm dò của tàu Bình Minh 02, thuộc Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam hôm 26/5/2011, cùng với hành động hung hãn tăng cường mức độ gây hấn của Trung Quốc trên biển Đông trong những ngày cuối tháng 5 đầu tháng 6/2011.

Xung quanh sự kiện này, giới phân tích và dư luận quốc tế cho rằng, động thái này của Trung Quốc xuất phát từ tình hình trong nội bộ Trung Quốc có bất ổn, thời gian gần đây khu vực Nội Mông của Trung Quốc có thể trở thành điểm nóng, nên Trung Quốc đã gây ra vụ việc ngày 26/5 để hướng dư luận ra bên ngoài.

Bên cạnh vụ việc tại Nội Mông, Trung Quốc cũng đang phải đối mặt với các cuộc đình công của giới xe tải tại Thượng Hải vào cuối tháng 4/2010 và các cuộc đánh bom tại Giang Tây. Ngoài ra có thể coi vụ cắt cáp tàu Bình Minh 2 ngày 26/5, là một mũi tên nhắm tới nhiều đích khác như thăm dò phản ứng của ASEAN, của Mỹ và là một kiểu chiến tranh cân não.

Không chỉ là ngoại giao khẩu chiến. Đừng xem Tổ quốc mình như một phép thử ngoại giao!

Blogger Mẹ Nấm

Ngày 29/5, bà Khương Du – người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Trung Quốc phát biểu sau khi nhận được công hàm phản đối của chính phủ Việt Nam về việc ba tàu hải giám của Trung Quốc xâm phạm lãnh hải tại khu vực bờ biển Khánh Hòa – Phú Yên sáng ngày 28/5/2011:

Bộ Ngoại giao: Vẫn còn sai và sót

Nguyễn Văn Tuấn

Sáng nay đọc tin thấy rất phấn khởi, vì Việt Nam Phản đối Trung Quốc cấm đánh bắt cá ở Biển Đông. Nhưng khi tìm trong website của Bộ Ngoại giao (phần tiếng Anh và tiếng Việt), tôi không thấy tuyên bố đó!  Thế là thế nào?  Đọc kĩ những bản tin trong website, tôi thấy Bộ Ngoại giao đã sửa cách viết tên nước thành “Viet Nam” và cách viết ngày cũng chuẩn hơn. Hoan hô các bác trong Bộ Ngoại giao!  Nhưng rất tiếc là vẫn còn khá nhiều sai sót về tiếng Anh …

Trước hết là sót

Hôm thứ Sáu (13/5), Thông tấn xã Việt Nam đưa tin Người phát ngôn Bộ Ngoại giao (BNG)  Phản đối Trung Quốc cấm đánh bắt tại Biển Đông (TTXVN).  Thế là lần đầu tiên, Việt Nam phản đối chính sách đơn phương và vô lí của Trung Quốc.  Trong lòng thấy vừa mừng, vừa … hãnh diện.  Nhưng để chắc ăn, tôi thừ vào website của BNG  xem bản phát ngôn nói gì, thì lại thất vọng.

Lại tiếng Anh (của Bộ Ngoại giao)

GS Nguyễn Văn Tuấn

Nhân đọc một bài về sự cẩu thả trong tiếng Anh tại cột cờ Lũng Cú, tôi chợt nhớ đến tiếng Anh của Bộ Ngoại giao. Mấy tháng trước tôi có chỉ ra sự cẩu thả trong spokesman và spokeswoman, nay thì trang nhà Bộ Ngoại giao đã sửa sai sót đó, nhưng vẫn còn đầy rẫy những sai sót khác. Những sai sót này có thể ảnh hưởng đến hình ảnh và thể diện quốc gia.

Từ tiếng Anh tại cột cờ Lũng Cú

Trong entry về tiếng Anh tại cột cờ Lũng Cú, blogger Mai Thanh Hải chỉ ra rằng chữ “Tỉnh Hà Giang” bị dịch sang tiếng Anh là “Ha Giang Provine” (đúng ra là Ha Giang Province, hay theo tôi thì trang trọng hơn là Province of Ha Giang). Nhưng đọc kỹ dòng chữ khắc trên chân cột cờ tôi còn phát hiện vài điều bất bình thường khác. Xin “vạch lá tìm sâu” vài điểm đó:

Mỹ kiến nghị tăng cường quan hệ với Việt Nam

Bà Michèle Flournoy, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ.

Lãnh đạo BQP Mỹ cho rằng cần xây dựng quan hệ đối tác với Việt Nam. Đây là một trọng tâm trong xây dựng mối quan hệ chiến lược tại khu vực châu Á.

Ý kiến trên được bà Michèle Flournoy, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ, phụ trách các chính sách khu vực Châu Á, phát biểu trong một sự kiện tổ chức tại Arlington, bang Virginia, ngày 28/4.

Bên cạnh đó, bà còn nhắc tới việc một số thế lực ở châu Á đang cũng cố và kiểm soát khu vực, điều này làm suy yếu hình ảnh về khu vực Đông Á hòa bình và thịnh vượng. Do đó, Mỹ cần tăng cường sự hiện diện lâu lài tại châu Á, xây dựng các liên minh không truyền thống, răn đe và đối phó hiệu quả với các mối đe dọa tiềm năng, củng cố khả năng đối phó với mọi kịch bản có thể xảy ra trên bán đảo Triều Tiên.

“Chúng tôi đang làm mọi việc có thể để hiện đại hóa mối quan hệ của liên minh để đạt được mối quan hệ đối tác trên toàn cầu theo một cách tự nhiên nhất”, bà Michèle Flournoy nói.

Giới chức Hoa Kỳ: ‘VN muốn có quan hệ lâu dài với Mỹ’

Nguyễn Trung | Washington, DC Thưa quý vị, Phó Trợ lý Ngoại trưởng Hoa Kỳ phụ trách các vấn đề Dân chủ, Nhân quyền và Lao động, ông Daniel Baer, mới đây đã tới Việt Nam để trao đổi về vấn đề tự do thông tin. Trong phần một của cuộc trao đổi dành riêng cho Nguyễn Trung của VOA Việt Ngữ tuần trước, Ông Daniel Baer nói rằng quan chức Việt Nam ‘lắng nghe’ những gì ông thảo luận về tự do Internet. Trong phần hai của cuộc phỏng vấn, ông Baer nhấn mạnh rằng hai nước vẫn còn khác biệt quan điểm về vấn đề nhân quyền. Mời quý vị theo dõi tiếp trong chuyên mục ‘Câu chuyện Việt Nam’ tuần này. Phó Trợ lý Ngoại trưởng Hoa Kỳ nói rằng sinh viên Việt Nam hỏi ông những câu ‘hóc búa’ liên quan tới tự do Internet khi ông thăm Hà Nội. Hình: The Department of State

Lẩm cẩm thiên hạ sự hay là “Hữu nghị Made in China”

Lẩm Cẩm Lão Gia Đọc xong bài báo “Tổng Bí thư, Chủ tịch nước CHND Trung Hoa Hồ Cẩm Đào tiếp Đặc phái viên Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam” (1) đăng trên tờ báo điện tử Đảng CSVN mà Lẩm Cẩm Lão Gia tôi thấy ấm lòng và yên lòng. Người Việt Nam chúng ta có câu “bà con xa không bằng láng giềng gần”. Bởi thế, còn gì vui bằng khi “quan hệ hữu nghị truyền thống giữa hai Đảng, hai nước là tài sản quý báu của hai Đảng, hai nước và nhân dân hai nước”. Như vậy, kể từ hôm nay, bà con ngư dân nghèo miền Trung sẽ yên tâm mà ra biển để kiếm cơm vì không còn sợ bị lính hải quân Trung Quốc quấy nhiễu, bị cướp cá và ngư cụ, bị đánh đập, bị bắt giam để đòi tiền chuộc, hay tệ hơn nữa là bị bắn chết bởi “tài sản quý báu hữu nghị” này của hai nước Việt Nam – Trung Quốc. Thế nhưng, vừa rời báo điện tử Đảng CSVN để vào mạng www.vnexpress.net để coi “Trương Tử Lâm trút bỏ xiêm y….” thì cái tựa “Việt Nam phản đối Trung Quốc tập trận tại Hoàng Sa” (2) nằm chình ình ngay trước mắt. Lẩm Cẩm Lão Gia tôi liền đi lấy cái khăn ướt để lau mắt cho tỉnh thức vì nghĩ rằng mình nhìn không rõ do mắt mũi lem nhem bởi tuổi cao sức kém.

Việt Nam bổ nhiệm Đại sứ mới tại Hoa Kỳ

Tân đại sứ Việt Nam tại Hoa Kỳ Nguyễn Quốc Cường   Việt Nam bổ nhiệm một loạt Đại sứ mới, trong đó Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Quốc Cường trở thành tân Đại sứ tại Hoa Kỳ. Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết vừa ký quyết định bổ nhiệm 22 Đại sứ và 11 Tổng lãnh sự mới tại các quốc gia và vùng lãnh thổ. Tân Đại sứ Việt Nam tại Hợp chúng Quốc Hoa Kỳ là ông Nguyễn Quốc Cường, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao. Ông Cường sinh năm 1959, có bằng Thạc sỹ về chuyên ngành Quan hệ Quốc tế tại Đại học Tufts, Hoa Kỳ. Ông là nhà ngoại giao chuyên nghiệp, mới đây nhất từng giữ chức Trưởng đoàn đàm phán về quan hệ Việt Nam-Vatican. Ông cũng đã từng công tác tại Đại sứ quán Việt Nam ở Bắc Kinh.

Cân bằng Trung Quốc qua Việt Nam

Khoa Diễm, Phóng viên RFA   Quân đội Trung Quốc trong buổi đón tiếp Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Robert Gates tại Bắc Kinh hôm 10/1/2011. AFP photo   Hoa Kỳ và Trung Quốc dù bên ngoài vẫn mềm mỏng và ý nhị, nhưng bề trong hiện như hai con hổ đang gầm gừ tranh giành ngôi vị bá chủ sơn lâm. Sức mạnh của Trung Quốc đang làm Mỹ lo ngại, nhất là đối với khu vực Châu Á – Thái Bình Dương. Để cân bằng thế cờ, mối quan hệ Việt-Mỹ bất ngờ trở thành một công cụ cho mục đích này – theo ý kiến một nhà nghiên cứu quốc phòng của Hoa Kỳ. Liệu Việt Nam có thể giúp Hoa Kỳ giải quyết mối lo ngại này không? Khoa Diễm có cuộc nói chuyện với Tiến sĩ Richard Weitz, Giám đốc Trung tâm Phân tích Quốc phòng – Chính trị của viện Hudson về vấn đề này.  Khoa Diễm: Thưa Tiến sĩ, cám ơn ông rất nhiều đã dành thời gian cho chúng tôi. Tôi đã có cơ hội đọc qua bài viết của ông “Balancing China through Vietnam” mà tôi xin tạm dịch là “Cân bằng Trung Quốc qua Việt Nam”. Tôi xin đi thẳng vào vấn đề là ông nghĩ việc này có thể làm được không và bằng cách nào? Dr. Weitz: Theo tôi nghĩ thì việc này phải được thực hiện một cách rất khéo léo vì cả Hoa Kỳ và Việt Nam đều phải cẩn thận về phản ứng của người thứ ba, mà trong bối cảnh này là Trung Quốc, đặc biệt là điều này có thể gây những biến động về quân sự.

Cân bằng với Trung Quốc thông qua Việt Nam

Richard Weitz Việc các phương tiện truyền thông vừa phô bày chiến đấu cơ tàng hình mới J-20, rồi dự kiến sẽ sớm xuất hiện tàu sân bay đầu tiên của Trung Quốc và chuyến thăm đầy băn khoăn của Bộ trưởng Gates đến quốc gia này một lần nữa khẳng định tầm quan trọng phải duy trì tốt các mối quan hệ an ninh giữa Hoa Kỳ với các nước láng giềng xung quanh Hoa lục. Các ràng buộc quốc phòng với Hàn Quốc vẫn được thắt chặt, trong khi với Nhật Bản, các quan hệ này đã phục hồi từ suy thoái năm ngoái, một phần nhờ chính sách đối đầu của Trung Quốc liên quan đến các tranh chấp lãnh thổ giữa Bắc Kinh và Tokyo. Thế nhưng quan hệ an ninh Hoa Kỳ – Việt Nam lại tụt hậu một chút do di chứng của sự đối đầu và một số yếu tố khác. Quan hệ giữa Hoa Kỳ và Việt Nam đã trở nên khắng khít hơn trong những năm gần đây, mặc dù họ vẫn tiếp tục bất đồng về chính sách nhân quyền và các vấn đề trong nước khác của Việt Nam. Hiện nay, sự hợp tác giữa hai nước được mở rộng, vượt ra ngoài lĩnh vực kinh tế và chương trình tìm kiếm hài cốt quân nhân, để giành thế chủ động ngoại giao nhằm chống lại các yêu sách bành trướng trên biển của Bắc Kinh.